Bộ Tài chính đang đề xuất áp dụng một loại thuế tài sản mới, đánh trực tiếp vào những cá nhân sở hữu nhiều bất động sản, nhằm điều tiết thị trường và hạn chế tình trạng đầu cơ. Cụ thể, những người sở hữu từ căn nhà thứ hai trở lên có thể sẽ bị đánh thuế. Trên thực tế, đề xuất này không phải là mới, đã từng được đưa ra từ hơn 5 năm trước dưới tên gọi "thuế nhà ở" trong Luật Thuế nhà đất, nhưng chưa được Quốc hội thông qua vào thời điểm đó.
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM – ủng hộ đề xuất này và cho rằng thuế là một trong bốn công cụ hiệu quả để điều tiết thị trường bất động sản, bên cạnh các nhóm công cụ khác như tín dụng, quy hoạch và chính sách. Ông nhấn mạnh việc đánh thuế vào căn nhà thứ hai sẽ có ba tác động tích cực: hạn chế đầu cơ, giúp thị trường minh bạch hơn và tạo điều kiện cho người có nhu cầu ở thực dễ dàng tiếp cận nhà ở.
Cụ thể, ông Châu cho biết thuế sẽ khiến những người đầu cơ bất động sản phải cân nhắc khi tích trữ nhiều tài sản, từ đó giảm nhu cầu đầu tư thứ cấp. Việc này sẽ góp phần bình ổn giá nhà, tránh hiện tượng bong bóng bất động sản. Đồng thời, nhà đầu tư thứ cấp sẽ buộc phải hoạt động trong khuôn khổ pháp lý rõ ràng, chẳng hạn như thành lập doanh nghiệp, giúp Nhà nước dễ dàng quản lý hơn.
Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng chính sách này sẽ tác động không nhỏ đến các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, đặc biệt là những đơn vị chuyên phát triển sản phẩm cho nhà đầu tư. Khi hoạt động đầu cơ giảm, lượng giao dịch cũng sẽ sụt giảm, kéo theo doanh thu của doanh nghiệp đi xuống. Điều này buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc chiến lược kinh doanh, điều chỉnh sản phẩm, giá cả và chất lượng cho phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường.
Trên thế giới, việc đánh thuế tài sản thứ hai không còn xa lạ. Tại Trung Quốc, người mua nhà thứ hai chịu mức thuế 1,2% sau khi trừ đi giá trị miễn giảm. Ở Đài Loan, mức thuế dao động từ 1,2%-5% tùy loại nhà. Singapore đánh thuế tới 7% cho căn nhà thứ hai và 10% với căn thứ ba. Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh và Mỹ cũng đã áp dụng các mức thuế khác nhau để điều tiết thị trường bất động sản hiệu quả.
Tại Việt Nam, do chênh lệch lớn giữa bảng giá đất nhà nước và giá thị trường, các chính sách thuế trước đây chưa tạo ra tác động điều tiết rõ rệt. Ông Châu cho rằng nếu Việt Nam muốn học hỏi các quốc gia phát triển, cần sớm hoàn thiện và áp dụng thuế tài sản hợp lý để thị trường bất động sản trở nên minh bạch, công bằng và bền vững hơn.
